Skip to main content

Oscar Gérard, Rechtvaardige onder de Volkeren

Oscar Gérard

Righteous among the nations

Robert en Véronique Gérard wisten bijna niets over de heldendaden van hun vader, Oscar Gérard, tijdens WOII Het is dankzij het grondig onderzoekwerk van Paul Joseph, die mede door Oscar Gérard werd gered, dat zijn familie dit deel van zijn verleden heeft ontdekt. 

Het verhaal: Oscar Gérard was een Belgische douanier die in Wuustwezel, in de provincie Antwerpen, op de grens tussen Nederland en België, in een douanehuisje woont. Als douanier kende hij de streek door en door. Hij werd al vroeg in de oorlog door verzetslieden benaderd om neergehaalde Amerikaanse en Britse vliegtuigbemanning uit de greep van de Duitsers te redden. Na een tijdje biedden zich ook vluchtelingen aan de grens aan die niets met militaire functies te maken hebben. Nederlandse Joden trachtten ook aan de Duitsers te ontkomen via dezelfde vluchtroute. 

Zo ook die 28ste februari 1943 wanneer de familie Joseph uit Nederland aankomt. Oscar Gérard zorgt voor valse identiteitspapieren en begeleidt de familie Frans, Erika en hun zoontje Paul Joseph naar Antwerpen. In Antwerpen blijkt de passeur niet op de afspraak te zijn zodat de vluchtweg onderbroken wordt. Een belangrijke schakel ontbreekt. De familie Joseph heeft gelukkig vrienden in Brussel waar ze enkele dagen kunnen schuilen.

Oscar brengt hen veilig naar Brussel en belooft om binnen de week voor een andere passeur te zorgen.Hier had het voor de familie Joseph slecht kunnen eindigen, maar Oscar Gérard hield woord en na een week vraagt hij hen om terug naar Antwerpen te komen. Oscar is er ondertussen in geslaagd om de vluchtroute te herstellen en zorgt ervoor dat de familie Joseph, begeleid door een nieuwe passeur, de nachttrein naar Parijs kan nemen. 

Frans, Erika en Paul kunnen uiteindelijk, met de hulp van meerdere uitzonderlijke burgers en verzetslieden, Zwitserland bereiken Ze werden er aangehouden door de grenspolitie maar kunnen in het land blijven, enkel en alleen omdat zoontje Paul nog geen jaar is Frans moet naar een werkkamp en Erika en Paul naar een vluchtelingenkamp. 

Tijdens een ontroerende ceremonie in het Stadhuis van Antwerpen werden de eretekens van het Yad Vashem Instituut overhandigd aan Robert en Véronique Gérard, in aanwezigheid van Paul Joseph. Waren ook aanwezig, de directeur internationale relaties van de Stad Antwerpen, hoge vertegenwoordigers van de Belgische douane, en de nakomelingen van twee Nederlandse douaniers en verzetsstrijders - Gerrit Kleisen en Reinier Dalhuizen - die tevens de familie Joseph hebben helpen redden, maar die het met hun leven hebben moeten bekopen.